Alweer een maand in Gambia

Afgelopen week en weekend heb ik weer een hoop meegemaakt! Omdat het te veel is om in 1 reisverslag te doen schrijf ik er maar 2; 1 over door de weeks en 1 over het weekend. Laat ik beginnen met nog wat te vertellen over vorige week want wat een dingen heb ik weer meegemaakt. Allereerst maar het Health Centre waar Hilda en ik elke ochtend weer stipt 08:00 voor een dichte deur stonden te wachten om vol enthousiasme (uhum) te beginnen aan een nieuwe dag. Los van alle ontzettend schokkende, verbazingwekkende en onhygiënische dingen die we elke dag zien hebben we weer heel wat meegemaakt deze week. Laat ik beginnen met het ontbijt van het personeel. Die gambianen ontbijten niet voor hun werk maar doen dat om elf uur. Er gaan dan wat mensen (eigenlijk iedereen die zin heeft, ongeacht hoeveel personen) gewoon even naar de markt zo’n drie kwartier om brood met macaroni te halen en dat vervolgens allemaal te gelijk op te gaan eten. Dinsdag had ik het even helemaal gehad in op de ‘afdeling’ dus ging ik mee naar de markt in mijn witte pak die natuurlijk daarna meer zwart dan wit was. Echt wat een ervaring weer; in Nederland kun je je niet voorstellen dat je gewoon tussendoor ff weggaat voor zoiets. Ik dus in mn witte pak over die markt waar het letterlijk en figuurlijk zwart ziet van de mensen. Normaal schreeuwen de meeste mensen TOUBAB! maar vandaag was het dus DOKTER, DOKTER! Hoeveel mensen er overblijven op de afdeling maakt eigenlijk niet uit; niemand lijkt dat te boeien. Zo was er later die week een best wel belangrijk iemand voor de afdeling er niet; niemand vraagt zich dan ook af waar die is. Hilda en ik vroegen of ze niet ff moesten bellen waar de was waarop ze zeiden: ‘Hij heeft vast wat anders belangrijks te doen en hij is er niet dus hij moet zelf maar bellen.’ Zo gaat dat hier; het maakt gewoon niet uit wie er wel of niet is.

Op de afdeling is de wcpot kapot gegaan; hij schijnt afgebroken te zijn. Ik heb niet gekeken want de hele afdeling stonk vreselijk en alleen een meter in de richting van dat hokje zorgde al voor kotsneigingen. Dit was al een paar dagen bekend tot iemand op donderdag opeens bedacht dat we wel konden verhuizen naar een ander gebouwtje. Echt gewoon volledig uit het niets, midden op de ochtend gingen we verhuizen zonder enige voorbereiding of organisatie. Hopsa, eerst alle kinderen met hun moeders naar buiten; erg ziek of niet, je halve lichaam onder de brandwonden waardoor je niet kan zitten of lopen of niet, je moet gewoon naar buiten net zo lang tot de verhuizing klaar is. Vervolgens werden alle matrassen naar buiten op de grond gelegd, gevolgd door de bedden en een paar nachtkastjes. Omdat de bedden net een hoopje oud ijzer is en dus niet meer kunnen rijden moest dit met duvel en geweld; ze werden dan op de kant gelegd en over de grond naar buiten gesleept. De matrassen had iedereen midden in het pad gegooid dus die moesten eerst weer aan de kant. Over welke patiënten waar kwamen te liggen had nog niemand nagedacht. De OPD (spoed eisende hulp) die zou er ook nog in moeten, met onze kinder- vrouwen- en mannenafdeling. Alleen de laatste drie afdelingen samen zijn denk ik al 35 patiënten en al met al zou dat dus nooit passen. Na een ellendelange discussie zijn eerst de kinderen verdeeld over het gebouwtje; bijna alle verpleegkundigen zaten buiten op het bankje toe te kijken hoe anderen aan het helpen waren met verhuizen dus er was niemand meer op de vrouwen- en mannenafdeling. Toen eenmaal wat kinderen in het nieuwe gebouw lagen bleek het natuurlijk niet te passen dus hopsa: alles er weer uit! De bedden kunnen niet meer rijden het is namelijk net een hoopje oud ijzer. Uiteindelijk zijn Hilda en ik gegaan. Ik voelde me echt gesloopt door al die chaos; ik begreep en begrijp gewoon niet hoe je nou zoiets uit het niets kan doen en de manier waarop was echt niet voor te stellen. Hoe sneu het ook is voor al de kinderen en baby’s die dus de hele ochtend daar buiten gezeten hebben, achteraf kan ik er wel weer om lachen. Toen we twee dagen later namelijk weer kwamen stonden de nachtkastjes en het bureau die gebruikt wordt tijdens nieuwe opnames nog buiten, de helft van de kinderen waren ontslagen, net als de helft van de vrouwenafdeling. Al met al is er zo veel mogelijk in gepropt. Er staan in een hokje van 3 bij 6 gerust vier bedden ingestouwd; gewoon voor de ingang en de wastafel en de wc; want des te meer in een hok des te beter lijkt hier het motto!

We hebben naast deze CHAOS donderdag ook weer andere, nieuwe dingen gedaan. Donderdag zijn er 2 nieuwe kindjes opgenomen op de kinderafdeling; 1 van de kindjes had naast zijn ziekte waar hij voor kwam HIV en werd nog getest op tuberculose, de ander werd op beide nog getest omdat voor beide een serieuze verdenking was. Binnen het Health Centre is er een Hands on Care gebouw; deze diagnosticeren mensen met HIV en tuberculose. Hilda en ik mochten met het meisje en haar moeder mee om te zien hoe zo’n consult en zo’n test nou gaat. Natuurlijk waren we wel voorzichtig want hoewel het goed te behandelen is voor ons, is tuberculose een makkelijk overdraagbare en gevaarlijke ziekte! Het is bijzonder maar ook triest om te zien hoe een meisje van 10 hier al op getest moest worden; zowel het meisje en de moeder moesten huilen. Gelukkig bleek het meisje geen HIV te hebben, waarschijnlijk wel tuberculose.. Het is mooi om te zien hoe ze een apart gebouw hebben voor deze mensen en echt hun best doen om zowel preventief als medicamenteus dit te bestrijden.

Midden in het consult met het meisje werden we geroepen door iemand van onze afdeling. We mochten namelijk mee met de ambulance naar het ziekenhuis in Banjul (de hoofdstad). We wisten al dat deze patiënt door moest naar dit ziekenhuis en dat we mee mochten maar het duurde zo lang op die ambulance dat we maar naar dit consult zijn gegaan. Eenmaal weg uit dit gesprek bleek de ambulance er nog niet te zijn en hebben we nog zeker 3 kwartier moeten wachten. Uiteindelijk zijn Hilda, een andere stagiaire en ik met de patiënt mee geweest in de ambu. Hoewel Hilda en ik de patiënt niet kenden en het voor ons alle drie de eerste keer naar Banjul was, was het (ook niet na lang aandringen) volgens de afdeling niet nodig om een gediplomeerd iemand mee te sturen.
De ambulance is hier overigens een super mooie geblindeerde auto dus dat was dan wel weer wies! Achter zit een grote deur maar de patiënt moet hier zelf als t ook nog maar half kan door een kleine zijdeur de ambulance in klimmen. Hilda en ik wilde al voorstellen om een keer met sirene te rijden ook al was er geen spoed maar voordat we ook maar de kans hadden om dat te vragen stonden ze al aan! Hier moet je ook wel bijna want anders kom je nooit door die chaos van auto’s.
Eenmaal in Banjul aangekomen werden ons wat dingen gevraagd over de patiënt zoals diagnose, laatste vitale waarden etc. etc. Hilda en ik kenden de patiënt niet maar moesten wel het woord doen want die andere stagiaire wist blijkbaar nog minder. Ook toen het infuus van onze patiënt niet meer doorliep had ze ook echt nul nada niks geen idee van wat ze moest doen (ondanks dat ze volgend jaar gediplomeerd is) en moesten wij dat dus fiksen. Gelukkig heb ik qua infusen aardig wat opgestoken in de Isala dus dat was geen ramp. Al met al zijn we daar aardig uitgebekt door die gasten in het ziekenhuis, best begrijpelijk natuurlijk want wat heb je aan drie mensen die bijna niks weten. De manier waarop was iets minder waarop eerst Hilda en daarna ik nog even die mensen goed hebben duidelijk gemaakt hoe het echt werkt in het Brikama Health Centre (BHC). De terugweg hebben we natuurlijk de ambulance volgestouwd met lifters om weer terug te gaan naar het BHC met weer een ervaring rijker.

Volgende week zijn Hilda en ik trouwens uitgenodigd om bij dokter Peter te komen lunchen na t werk. Er zijn vier artsen voor de kinderafdeling, dokter Peter is de enige gambiaanse maar wel tevens de leukste. Hij vindt zelf dat ie super goed kan koken dus ik ben benieuwd!

Tot slot iets wat niet over het BHC gaat. Elke dag moeten we een vrij lang pad vol vuilnis lopen naar het huisje op de college om daar te eten. Echter zijn we niet de enige op dit pad, er zijn namelijk ook koeien, geiten, kippen en honden. Je moet altijd al erg uitkijken op dit pad, het bestaat namelijk uit uitschietende stenen en schijt van al die beesten. Op een goede dag zei ik tegen Muriël en Hilda, waarmee ik liep, dat het gewoon een keer mis moest gaan in die vier maanden. Het kon bijna niet anders of iemand breekt zn enkels er een keer. Nou met dat ik het zei glij ik vol gas uit over koeienschijt. Ik lag echt lang uit gestrekt; gelukkig niet erin (!)over dat pad. Hilda en Muriël hebben zich natuurlijk echt helemaal kapot gelachen om hoe ik daar lag. Gelukkig viel het allemaal wel mee en hebben we er lang om kunnen lachen, ik wilde jullie dit verhaal natuurlijk niet onthouden.

Dit weekend zijn we ‘off country’ geweest zoals je dat noemt; hier over zal ik verder schrijven in een nieuw verslag anders wordt dit zo’n ellendig lang verslag.

Liefs vanuit de smiling coast; Ajarratou Jallow